قبرس کجاست
جمهوری قِبرِس کشوری جزیرهای است، در شرق دریای مدیترانه که پایتخت آن نیکوزیا است. این کشور به دو بخش قبرس شمالی (بخش ترکنشین) و بخش یونانینشین تقسیم میشود که در آن هردو زبان یونانی و زبان ترکی رسمی هستند. یونانیها ارتودوکس و ترکهای قبرس مسلمان هستند.
جزیره قبرس بعد از جزیره ساردنی و سیسیل سومین جزیره بزرگ در دریای مدیترانهاست و جمهوری قبرس از اعضای اتحادیه اروپا میباشد. قبرس از نقاط گردشگرپذیر مدیترانهاست و در ۱ ژانویه ۲۰۰۸ به حوزه یورو پیوست.
جمعیت کل جزیره یک میلیون و صد هزار نفر است و جمعیت جمهوری قبرس بدون احتساب قبرس شمالی ۸۴۰ هزار نفر است. ۷۷ درصد مردم این جزیره یونانی و ۱۸ درصد نیز از ترکان قبرس هستند.
این جزیره به خاطر مکان راهبردی خود در طی تاریخ مورد حمله و اشغال امپراتوریهای گوناگون ازجمله هیتیها، آشوریها، مصریها، ایرانیان، یونانیها، رومیها، بیزانسیها، عثمانیها و اعراب قرار گرفتهاست. اسکندر مقدونی در ۳۳۳ پیش از میلاد قبرس را از ایران جدا کرد.
تقسیمات قبرس
از سال ۱۹۷۴ که ارتش ترکیه در واکنش به کودتای یونانیها به شمال قبرس هجوم برد، این جزیره به دو بخش تقسیم شد. پس از آن بخش جنوبی قبرس که در اختیار یونانیهاست به اتحادیه اروپا پیوست اما بخش ترکنشین شمالی جدا ماند. بخش شمالی قبرس تنها توسط ترکیه به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناخته شدهاست.
قبرس در دوران باستان به خاطر کانهای مس خود مشهور بود به طوریکه خود واژه مس در زبانهای اروپایی (برای نمونه copper انگلیسی) از نام یونانی این جزیره یعنی Kupros گرفته شدهاست. قبرسیها برای اولین بار در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح به ساخت ابزار مسی روی آوردند. یکی از پایههای اقتصادی امپراتوری هیتیها همین مس جزیره قبرس بود.
قبرس جزیرهای است که در طول تاریخ در تصرف ایرانیان، رومیها، یونانیها، امپراتوری عثمانی و سرانجام انگلیسیها بودهاست؛ اما پس از جنگ جهانی دوم انگلیس به علت ضعف اقتصادی و کاهش نفوذ جهانی از این جزیره خارج شد.
سپس رهبران سه کشور انگلیس، یونان و ترکیه به همراه رهبران دو بخش قبرس در ۱۱ فوریه ۱۹۵۹ پیمانی را امضا کردند که به موجب آن مسائل جزیره به نسبت ۷ به ۳ میان یونانیتبارها و ترکتبارها تقسیم شد.
استقلال قبرس
قبرس در سال ۱۹۶۰ استقلال خود را از بریتانیا کسب کرد و حکومت مستقل قبرس بر پایه مشارکت جوامع ترک و یونانی در اداره امور این جزیره اعلام موجودیت کرد و بریتانیا، یونان و ترکیه حق حاکمیت دولت قبرس را تضمین کردند.
در دسامبر ۱۹۶۳، نمایندگان ترک در پی اختلاف بر سر نحوه اجرای این توافق از دولت قبرس بر اثر حادثه کریسمس خونین از قبرس اخراج شدند با آغاز عملیات نظامی یونانیهای این جزیره، ترکهای قبرس کشور را ترک کردند و این سرآغاز درگیریهای قومی میان ترکها و یونانیها در این جزیره بود که برای ۱۱ سال ادامه پیدا کرد. و در پی بروز درگیری بین دو طرف، سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۴ یک نیروی پاسدار صلح را به این جزیره اعزام داشت که مأموریت آن تا کنون تمدید شدهاست.
در این درگیریها طرف ترک تلفات سنگینتری را متحمل شد و حدود ۲۵ هزار نفر که یک پنجم جمعیت ترکها را شامل میشد آواره شدند. این افراد در حدود ۱۰ سال تا پیش از حمله سال ۱۹۷۴ ترکیه به جزیره قبرس به صورت پناهنده زندگی میکردند.
تا اواخر سال ۱۹۶۰ تنش ادامه پیدا کرد و در طی این مدت حدود ۶۰ هزار نفر از ترکهای قبرسی مجبور به ترک خانههای خود و مهاجرت به کشورهای دیگر شدند.
در سال ۱۹۷۴ دولت سراسقف ماکاریوس سوم، رئیسجمهور وقت قبرس، در کودتایی به تحریک حکومت نظامیان یونان سرنگون شد و ترکیه با استناد به موقعیت خود به عنوان یکی از تضمینکنندگان حق حاکمیت قبرس، یگانهای ارتش خود را در شمال این سرزمین مستقر کرد که عملاً باعث تقسیم این جزیره شد. بحران قبرس پس از حمله ترکیه به قبرس و اعلام استقلال جمهوری ترک قبرس شمالی که فقط از سوی ترکیه مورد تأیید قرار گرفت آغاز شد.